Rudolf Matz

---

Życiorys

Rudolf Matz przyszedł na świat 22 września 1903 roku w Jasieniu, obecnie znanym jako Ustrzyki Dolne. Był dzieckiem Alberta i Wandy z domu Michalewskiej. W swoich wczesnych latach edukację odbył we Lwowie, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej oraz średniej. W 1921 roku ukończył VIII klasę VI Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Lwowie. W ostatnim roku szkolnym zaangażował się w działania podczas wojny polsko-bolszewickiej, a 2 czerwca 1921 roku zdał tam egzamin dojrzałości. Po tym wydarzeniu rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej.

Podczas studiowania, od 1924 roku, Matz aktywnie uczestniczył w Związku Awiatycznym Studentów Politechniki Lwowskiej. Tam współpracował z uznanymi osobistościami, takimi jak Wacław Czerwiński, Władysław Jaworski oraz Szczepan Grzeszczyk. W 1928 roku wziął udział w pierwszej wyprawie szybowcowej, która zostały zorganizowana przez Związek, odbywającej się w okolicach Złoczowa. W dniu 25 kwietnia 1929 roku, jako trzeci Polak, uzyskał kategorię „C” pilota szybowcowego. Dodatkowo przeszedł szkolenie na samolotach silnikowych, zdobywając licencję pilota turystycznego. W 1930 roku pełnił funkcję skarbnika Związku Awiatycznego. Niestety, w 1930 roku miał wypadek podczas lotu szybowcem CW-II, co na długi okres wykluczyło go z aktywności lotniczej.

W tym czasie, mogąc kontynuować pracę w branży lotniczej, opracował nowatorski projekt silnika lotniczego z dzielonym wałem. Choć innowacyjne rozwiązanie nie zostało wprowadzone do produkcji, latem ostatecznie podobny mechanizm wprowadziła niemiecka wytwórnia silników lotniczych Hirth. Rudolf brał udział w wielu wyprawach szybowcowych organizowanych przez Aeroklub Lwowski, w tym m.in. do Bezmiechowej, gdzie od 1933 do 1936 roku pełnił rolę kierownika technicznego w tamtejszej szkole szybowcowej. Dodatkowo zajmował się budową i obsługą stacji meteorologicznej oraz radiowej.

Od 1934 roku Matz prowadził wykłady jako instruktor szybownictwa w Fordońskiej Szkole Szybowcowej. Następnie, aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, pełnił funkcję kierownika działu badawczo-konstrukcyjnego w Instytucie Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa we Lwowie, gdzie pracował nad nowoczesnymi motoszybowcami, takimi jak ITS-8, ITS-8M i ITS-8W. Opracował również innowacyjne rozwiązanie dotyczące chowanego podwozia dla tych jednostek. W 1938 roku, wspólnie z A. Barączem, stworzył aparaturę radiową, która mogła być używana w szybowcach.

Rok 1939 był również znaczący z uwagi na zakończenie studiów na Politechnice Lwowskiej, gdzie na podstawie pracy dyplomowej pt. „Silnik lotniczy sześciocylindrowy” uzyskał tytuł inżyniera mechanika.

Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną, Matz pracował w Lwowskich Warsztatach Lotniczych, gdzie zarządzał biurem konstrukcyjnym. W tym czasie brał udział w działalności konspiracyjnej i był częścią sekcji „Południe” wydziału wywiadu Zagranicznego Komendy Głównej Armii Krajowej, zajmując się m.in. wywiadem lotniczym. Wiosną 1944 roku został aresztowany przez Gestapo, ale na szczęście udało mu się uzyskać wolność tuż przed rosyjskim atakiem na Lwów.

Po wojnie wykładał na pierwszych kursach dla instruktorów w Goleszowie, a następnie powrócił do pracy konstrukcyjnej w Instytucie Szybownictwa w Bielsku, gdzie objął stanowisko kierownika działu naukowo-badawczego, a później wydziału technicznego. Od 1946 roku prowadził wykłady z osprzętu i nawigacji lotniczej na Akademii Górniczej w Krakowie. W końcu stycznia 1946 roku brał udział w komisji oceny projektów motocykli, której konkurs zorganizowano w listopadzie 1945 roku przez Departament Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji. W skład komisji weszli wybitni specjaliści w dziedzinie techniki lotniczej, uznawani za autorytety zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. W wyniku ich pracy, I miejsce zajęła koncepcja motoszybowca „Pegaz” inż. Tadeusza Chylińskiego.

Matz był również członkiem zespołu zajmującego się rekonstrukcją dokumentacji technicznej szybowca WWS-1 Salamandra, który później wszedł do produkcji jako IS-A Salamandra. Równocześnie pełnił rolę kierownika Katedry Budowy Lotnisk i Eksploatacji Lotniczej na Wydziale Komunikacji Politechniki w Krakowie. W 1948 roku zaprojektował szybowiec szkolny IS-3 ABC, który znalazł się w produkcji seryjnej.

Po likwidacji w 1950 roku oddziału lotniczego w Krakowie, Matz przeniósł się do Wrocławia, aby objąć katedrę osprzętu lotniczego na nowo utworzonym Wydziale Lotniczym Politechniki Wrocławskiej. W tej uczelni pełnił funkcję prodziekana i zajmował się nauczaniem tematów związanych z osprzętem lotniczym. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości. Zmarł 3 września 1953 roku we Wrocławiu, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz św. Wawrzyńca.

---

Oceń: Rudolf Matz

---