Franciszek Jun to postać, która zasługuje na szczególną uwagę. Urodził się 16 września 1880 roku w malowniczych Ustrzykach Dolnych, a jego życie zakończyło się tragicznie w dniach 14 i 15 sierpnia 1941 roku w Czarnym Lesie.
Był on nie tylko nauczycielem, ale także człowiekiem, który może stanowić inspirację dla wielu przyszłych pokoleń. Jego oddanie pracy dydaktycznej i wysoka kultura osobista wywarły znaczący wpływ na społeczność lokalną.
Życiorys
Franciszek Jun przyszedł na świat 16 września 1880 roku w malowniczych Ustrzykach Dolnych. Był synem Jana, który około 1900 roku pracował jako budowniczy w Wańkowej, a później w Ropience. Swoją edukację rozpoczął w C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie zakończył naukę w roku 1901, zdobywając wyróżnienie w VIII klasie oraz zdając egzamin dojrzałości. W jego klasie uczyli się również znani ludzie, tacy jak Marian Dienstl-Dąbrowa, Roman Saphier oraz Samuel Seelenfreund.
Franciszek, będąc z wykształcenia nauczycielem filologii klasycznej, rozpoczął pracę w edukacji 1 września 1905 roku. Był zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Wadowicach, gdzie pracował do drugiego półrocza roku szkolnego 1907/1908. Następnie, 15 lutego 1909 roku, został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Mielcu, gdzie wykładał języki łaciński, grecki oraz polski, a także niemiecki. 1 września 1911 roku, w randze nauczyciela rzeczywistego, przeniósł się do C. K. I Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie nadal prowadził zajęcia z tych samych przedmiotów.
W trakcie I wojny światowej, 28 sierpnia 1916 roku, został przydzielony do swojego macierzystego Gimnazjum w Sanoku, a 19 czerwca 1917 roku zatwierdzono go w zawodzie nauczycielskim, nadając mu tytuł c.k. profesora. W roku szkolnym 1916/1917 nauczał języka polskiego oraz łacińskiego. Do 1918 roku znów uczył w gimnazjum stanisławowskim, otrzymując austriacki Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Jun kontynuował nauczanie w Stanisławowie, gdzie nowo powstałe I Państwowe Gimnazjum im. Mieczysława Romanowskiego, w którym uczył łaciny i greki, również mianowano go zawiadowcą gabinetu archeologicznego. Był ponadto kierownikiem Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Elizy Orzeszkowej, które założono w 1906 roku przez Towarzystwo Naukowe Słowiańskie.
W Państwowym Gimnazjum uczył do września 1927 roku, a następnie, po urlopie w roku szkolnym 1927/1928, pełnił funkcje kierownicze w Gimnazjum Żeńskim. W roku szkolnym 1928/1929 wrócił jako profesor do Gimnazjum im. Romanowskiego, a 15 lipca 1929 roku objął funkcję tymczasowego kierownika tej placówki. 27 listopada 1930 roku został mianowany dyrektorem, a kolejne 9 lat piastował to stanowisko, ucząc równocześnie języka polskiego.
Niestety, podczas II wojny światowej, w czasie niemieckiej okupacji, Franciszek Jun został zamordowany w egzekucji, która miała miejsce 14/15 sierpnia 1941 roku w Czarnym Lesie pod Pawełczem. Jego upamiętnienie ma miejsce na grobowcu rodzinnym, gdzie znajduje się inskrypcja na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Przypisy
- Ryszard Harajda: Franciszek Jun. stanislawow.net. [dostęp 25.04.2020 r.]
- Ryszard Harajda: Szkoły średnie w Stanisławowie. stanislawow.net. [dostęp 25.04.2020 r.]
- Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 25.04.2020 r.]
- Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 113.
- CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1899/1900. AP Rzeszów – O/Sanok, s. 553.
- Kronika. „Dziennik Polski”. Nr 263, s. 2, 14.07.1901 r.
- Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 36, 47.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Wadowicach za rok szkolny 1908. Wadowice: 1908, s. 52.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912. Tarnów: 1912, s. 11.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I. z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie za rok szkolny 1913/14. Stanisławów: 1914, s. 38.
- XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 4.
- Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 328.
- Sprawozdanie Dyrekcji I. Gimnazjum Państwowego im. M. Romanowskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1927/28. Stanisławów: 1928, s. 5.
- Sprawozdanie Dyrekcji I. Gimnazjum Państwowego im. M. Romanowskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1928/29. Stanisławów: 1929, s. 15.
- Sprawozdanie Dyrekcji I. Gimnazjum Państwowego im. M. Romanowskiego w Stanisławowie za rok szkolny 1930/31. Stanisławów: 1931, s. 15.
- Józef Zieliński. Stanisławów 1941. „Biuletyn”. Nr 43, s. 5, Czerwiec 1982. Koło Lwowian w Londynie.
Oceń: Franciszek Jun